ข้อคิด 10 ข้อ จาก "Mindset ที่ดีคือสิ่งสำคัญสำหรับชีวิตซีซันใหม่ - ดร.วิทย์ สิทธิเวคิน | มนุษย์ต่างวัย Fest 2025" ช่อง 'มนุษย์ต่างวัย' - สรุปโดยเพจ #ประกันกับต้อง
จาก "Mindset ที่ดีคือสิ่งสำคัญสำหรับชีวิตซีซันใหม่ - ดร.วิทย์ สิทธิเวคิน | มนุษย์ต่างวัย Fest 2025" ช่อง 'มนุษย์ต่างวัย' - สรุปโดยเพจ #ประกันกับต้อง
.
ดร.วิทย์ สิทธิเวคิน เริ่มต้นด้วยการตั้งคำถามถึง "ชีวิตที่ดี" ของผู้ที่ใกล้เกษียณหรือเกษียณแล้วคืออะไร ท่านมองว่าในยุคที่โลกเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็วและการที่คนไทยมีอายุยืนยาวขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งเด็กที่เกิดในปี 2024 (พ.ศ. 2567) มีแนวโน้มอายุเฉลี่ยถึง 100 ปี ทำให้การเตรียมตัวสำหรับวัยที่ยืนยาวขึ้นเป็นสิ่งสำคัญ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อกฎหมายเกษียณอายุในหลายประเทศ เช่น อิตาลีและเบลเยียม เริ่มขยับไปที่ 67-70 ปี
.
ท่านได้ให้ความหมายของชีวิตที่ดีในวัยเกษียณออกเป็น 4 มิติหลัก
.
มิติสังคม : มีชีวิตที่ได้รับเกียรติและอยู่ในสังคมได้อย่างเหมาะสม
.
สุขภาพ : ไม่เจ็บป่วย ไม่มีปัญหาสุขภาพ เพราะ "สุขภาพคือความมั่งคั่ง"
(health is wealth) การมีสุขภาพดีช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในการรักษาจำนวนมาก
.
ฐานะการเงิน : มีฐานะการเงินที่ดีเพียงพอที่จะดำรงชีวิตไปจนวาระสุดท้าย
.
สุขภาพจิต : เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง แม้จะวัดเป็นตัวเลขได้ยาก แต่จิตเป็นนายกายเป็นบ่าว สุขภาพจิตที่ดีเป็นหัวใจสำคัญ
.
ท่านได้อธิบายคำว่า "Mindset" ซึ่งคนมักพูดถึงบ่อยแต่ไม่ค่อยเข้าใจว่าแท้จริงแล้วคืออะไร โดยเปรียบเทียบเป็น 2 รูปแบบ
.
Fixed Mindset : ยึดติดกับความคิดและมุมมองเดิม ๆ ไม่เปลี่ยนแปลงตามโลก
.
Growth Mindset เมื่อโลกเปลี่ยนแปลงไป ความคิดก็เปลี่ยนแปลงตามเพราะโลกไม่เหมือนเดิมแล้ว
.
Mindset ไม่ใช่แค่การเพิ่มความรู้เฉพาะทาง (ซึ่งเปรียบเสมือน "แอปพลิเคชัน" บนโทรศัพท์มือถือ เช่น AI หรือความรู้ทางการเงิน) แต่
.
Mindset คือ "ระบบปฏิบัติการ" (OS) ที่ต้องอัปเดตและใหญ่ขึ้น เพื่อรองรับความซับซ้อนและความรู้ใหม่ ๆ ในโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
.
การมี Mindset ที่ดีคือการ เปิดใจเรียนรู้ทุกอย่างที่มีอยู่ตรงหน้าให้มากที่สุด
.
ท่านได้ยกตัวอย่างความแตกต่างของ Mindset ระหว่างยุคสมัย
.
การเล่าเรื่อง (Storytelling) : สมัยก่อนคนเก่งคือพูดนานไม่รู้เรื่อง แต่ปัจจุบันคนเก่งคือพูดกระชับและน่าสนใจ
.
การเป็นเจ้าของที่ดี : สมัยก่อนคือดุด่าลูกน้อง แต่ปัจจุบันไม่ใช่
.
การสอนของครู : สมัยก่อนเรียนเพื่อสอบ แต่ปัจจุบันเด็กต้องการรู้ว่าเอาไปทำอะไร
.
การรับฟังผู้อื่น : สมัยก่อนผู้ใหญ่ไม่จำเป็นต้องฟังเด็ก แต่ปัจจุบันต้องฟัง เพราะคนต่างวัยมีความคิดไม่เหมือนกัน คนเก่งคือคนที่พูดน้อยกว่าฟัง
.
ท่านยังได้เปรียบเทียบชีวิตมนุษย์กับการเดินทางในมหาวิทยาลัย
.
Freshman : ตื่นเต้น อยากเรียนรู้
.
Sophomore : เริ่มตกผลึก มีความคิดเป็นของตัวเอง มั่นใจว่าตัวเองเก่งที่สุด (ร้อนวิชา)
.
Junior : พบว่าโลกไม่ได้สวยงาม ถ่อมตัวลง (เป็นแค่ส่วนเล็กๆ)
.
Senior : ตัวเล็กลง แต่มีภูมิปัญญามากขึ้น (wisdom)
.
ในวัย 30 กว่า ผู้คนมักมีความคาดหวังสูง (social climber) มีอีโก้มาก เปรียบเสมือน "รถสปอร์ตที่เบรกแตก" ที่อยากประสบความสำเร็จอย่างรวดเร็ว เช่น เป็น CEO หรืออธิบดีตั้งแต่อายุยังน้อย ซึ่งนำไปสู่ "ภาวะหมดไฟ" (burnout) เมื่อความคาดหวังไม่เป็นจริง
.
Mindset ของ บรูซ ลี ถูกนำมาเป็นตัวอย่าง ท่านจบปริญญาตรีด้านปรัชญา และมีปรัชญาการใช้ชีวิตที่ยอดเยี่ยม คือ "ทำตัวให้เหมือนน้ำ" (Be Water) ชีวิตควรไม่มีรูปแบบ สถานการณ์เป็นอย่างไรก็ปรับตัวได้ การมีอีโก้มากเหมือน "ของแข็ง" ทำให้ไปข้างหน้าลำบาก รถยนต์ที่เร็วต้องมาพร้อมเบรกที่ทรงพลัง เปรียบเสมือนชีวิตที่คาดหวังสูงต้องมาพร้อม "สติ" ภูมิปัญญาสำคัญไม่แพ้ความรู้
.
ท่านเน้นย้ำถึงการประยุกต์ใช้ Mindset ในชีวิตจริง
ความสามารถในการบริหารจัดการ : เหมือนบรูซ ลีที่สามารถบริหารจัดการสถานการณ์ได้ดี
.
ความยืดหยุ่น : ยิ่งอายุมากยิ่งต้องยืดหยุ่น ถ้าทำตัวแข็งเหมือนกำแพง โอกาสก็เข้ามาไม่ได้
.
ไม่ผลักไส ไม่ใฝ่หา : แนวคิดของพระอาจารย์ไพศาล วิสาโล คือไม่สามารถควบคุมสถานการณ์ภายนอกได้ แต่ควบคุมตนเองได้
.
จังหวะชีวิต : ไม่จำเป็นต้องเร็วเสมอไป บางครั้ง "ช้าลง เดินทีละก้าว กินข้าวทีละคำ ทำทีละอย่าง" ก็ทำให้ชีวิตมีความสุขขึ้น
.
การรับฟัง : "พระเจ้าให้ 2 หู 1 ปาก ต้องฟังมากกว่าพูด 2 เท่า" การฟังทำให้ฉลาดขึ้น เปิดโอกาสให้ความรู้ใหม่ ๆ เข้ามาหาเราทุกวัน ไม่ว่าจะเชื่อหรือไม่ก็ตาม
.
การทำงานร่วมกับคนต่างวัย : ยอมรับความคิดของเด็ก ๆ ที่แตกต่างจากผู้ใหญ่ เช่น การทำรายการ "ประวัติศาสตร์ 8 นาที" ที่มาจากความคิดของโปรดิวเซอร์รุ่นใหม่ การฟังมุมมองของผู้อื่นคือ Mindset สำคัญของศตวรรษที่ 21 ผู้ใหญ่ในยุคนี้ไม่จำเป็นต้องรู้ทุกอย่าง แต่ต้อง "เปิดกว้างเรียนรู้ทุกอย่าง"
.
ความสัมพันธ์ : การรับฟังช่วยพัฒนาความสัมพันธ์ที่ดีและลดความขัดแย้งระหว่าง Generation
.
การคิดบวก (Think Positive) : คนไทยมักถอนหายใจบ่อยและมีทัศนคติลบ บรูซ ลีกล่าวว่า อย่าพูดคำลบ ๆ เกี่ยวกับตัวเอง เพราะร่างกายไม่รู้ว่าเราล้อเล่น และจะรับสารพิษนั้นเข้าไป สังเกตคนชาติอื่นที่คิดบวกและแอคทีฟ เช่น คนสิงคโปร์หรือคนจีน การมี Mindset ที่ดีจะเปลี่ยนความคิดที่กระจัดกระจายให้เป็นระเบียบเหมือนชั้นหนังสือ
.
ท่านเน้นย้ำถึงการเตรียมตัวสำหรับวัยเกษียณอีกครั้ง โดยเฉพาะด้านการเงิน
ความมั่นคงทางการเงิน : คือการมีเงินเพียงพอสำหรับค่าใช้จ่าย 24 เดือน (2 ปี) ในกรณีที่ไม่มีรายได้
ความมั่งคั่ง : มีเงินที่สามารถเลี้ยงดูได้ถึง 3 Generation [18].
เศรษฐี มีเงิน 1 ล้าน US ดอลลาร์
ค่ารักษาพยาบาลวิ่งเร็วกว่าเงินเฟ้อ การวางแผนการเงินจึงสำคัญ และการมีประกันภัยก็เป็นส่วนหนึ่งของความมั่นคงทางการเงิน
.
ด้านสุขภาพ
Health Expectancy : อายุยืนอย่างมีสุขภาพดี ไม่ใช่แค่ร่างกายแต่รวมถึงจิตใจและสมอง (ป้องกันอัลไซเมอร์)
.
Wealth Expectancy : อายุยืนแต่สุขภาพไม่ดีและไม่มีเงินคือสิ่งที่น่ากลัว
.
การช่างสังเกต : สังเกตอาการเจ็บป่วยของคนรอบข้างเพื่อป้องกันตัวเอง เช่น อาการท้องอืดจากการไม่เคี้ยวข้าว หรือสายตายาว
.
สุขภาพฟัน : การเคี้ยวอาหารสองข้างสำคัญ
.
อัลไซเมอร์ : การมีปฏิสัมพันธ์และการบริหารสมอง (เช่น การดูโทรทัศน์หรือฟังวิทยุ) สำคัญสำหรับผู้สูงอายุที่อยู่คนเดียว
.
การนั่งส้วมยอง : การทำ Squat ทุกวันของคนจีนช่วยให้ขาแข็งแรง
.
การพูดเสียงดังของคนจีน : เปรียบเหมือนการบริหารปอดและบ่งบอกถึงสุขภาพที่ดีและอำนาจ
.
ความสุข : สังเกตประเทศที่มีคนอายุยืน เช่น อิตาลีที่หัวเราะทั้งวัน.
.
สุดท้าย ดร.วิทย์ สรุปว่า Mindset ของคนในศตวรรษที่ 21 คือการเปิดกว้าง รับสิ่งดีและไม่ดีเข้ามาพินิจพิเคราะห์ สิ่งที่เคยคิดว่าเป็นส่วนเกิน เช่น การเงิน การลงทุน หรือการศึกษาวัฒนธรรมต่างชาติ ล้วนสำคัญในโลกยุคนี้
.
.
.
ข้อคิดจากข้อมูลนี้ 10 ข้อ (โดย เพจ ประกันกับต้อง)
.
1. ปรับใช้ Growth Mindset ในทุกมิติของชีวิต : ในโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและคนมีอายุยืนยาวขึ้น เราต้องเปลี่ยนกรอบความคิด (Mindset) ให้ยืดหยุ่นและพร้อมปรับตัวอยู่เสมอ แทนที่จะยึดติดกับสิ่งเดิมๆ
.
2. ให้ความสำคัญกับสุขภาพองค์รวม : ชีวิตที่ดีไม่ได้มีแค่เงินทอง แต่ต้องมีสุขภาพกายและใจที่ดีด้วย (Health is Wealth) รวมถึงการวางแผนป้องกันโรคภัยไข้เจ็บและภาวะสมองเสื่อมตั้งแต่เนิ่นๆ
.
3. วางแผนการเงินสำหรับชีวิตที่ยืนยาว : การมีอายุยืนถึง 100 ปีเป็นเรื่องท้าทาย หากไม่มีเงินใช้ การวางแผนการเงินเพื่อความมั่นคงและมั่งคั่งไปจนสิ้นอายุขัยและเผื่อแผ่ไปถึงลูกหลานจึงเป็นสิ่งจำเป็น
.
4. ฝึกฝนการเป็น "ผู้ฟัง" ที่ดี : การฟังมากกว่าพูดเป็นการเปิดรับความรู้ใหม่ ๆ จากทุกแหล่งที่มา โดยเฉพาะจากคนรุ่นใหม่ และช่วยลดความขัดแย้งระหว่าง Generation ในสังคม
.
5. เรียนรู้จาก "สติ" และ "ภูมิปัญญา" : ความรู้เพียงอย่างเดียวไม่พอ ต้องใช้สติและภูมิปัญญาในการนำความรู้ไปใช้ชีวิตอย่างชาญฉลาด และชะลอจังหวะชีวิตลงบ้าง เพื่อความสุขและความเข้าใจที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้น
.
6. ยอมรับความจริงและลดอีโก้ : ชีวิตมีขึ้นมีลง ความคาดหวังที่สูงเกินไปในวัยหนุ่มสาวอาจนำไปสู่ความผิดหวังและภาวะหมดไฟ การยอมรับตนเองและเรียนรู้ที่จะปรับตัวเมื่อเผชิญกับอุปสรรคจึงเป็นสิ่งสำคัญ
.
7. คิดบวกและเลือกใช้คำพูด : การพูดคำที่เป็นบวกเกี่ยวกับตัวเอง แม้จะเป็นเพียงการล้อเล่น ก็ส่งผลต่อร่างกายและจิตใจ ควรหลีกเลี่ยงคำพูดที่เป็นลบและมองโลกในแง่ดี
.
8. เปิดใจเรียนรู้สิ่งที่ไม่รู้ : กล้าที่จะก้าวออกจาก Comfort Zone และเปิดรับความรู้ใหม่ ๆ หรือแม้แต่สิ่งที่ไม่เคยสนใจมาก่อน เพราะความรู้ในโลกปัจจุบันมีมากมายมหาศาล และการปฏิเสธการเรียนรู้จะทำให้เรา "ตกโลก"
.
9. สังเกตการณ์รอบข้างเพื่อป้องกันตนเอง : การเรียนรู้จากประสบการณ์ด้านสุขภาพหรือปัญหาของผู้อื่นในวัยที่มากขึ้น สามารถช่วยให้เราเตรียมพร้อมและป้องกันปัญหาเหล่านั้นได้ตั้งแต่เนิ่น ๆ
.
10. ทำตัวให้ "เหมือนน้ำ" แบบบรูซ ลี : การไม่มีรูปแบบตายตัวและสามารถปรับตัวเข้ากับทุกสถานการณ์ได้เหมือนน้ำ ทำให้ชีวิตก้าวไปข้างหน้าได้อย่างราบรื่น แม้ในโลกที่มีความท้าทายมากขึ้นเรื่อยๆ
.
Credit: https://www.youtube.com/watch?v=YAAoAXB4lzo&t=652s
#PlanWiseManagement
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น